Analizy opłacalności inwestycji

Analizy opłacalności inwestycji

Jednym z częstszych rodzajów analiz, jakie wykonujemy są analizy opłacalności inwestycji. Jej celem jest odpowiedź na pytanie, czy dana inwestycja jest dla inwestora opłacalna (bądź przy jakich parametrach).

Najprostszą i najbardziej naturalną metodą przeprowadzenia takiej analizy jest oczywiście obliczenie okresu zwrotu – czyli odpowiedź na pytanie „po jakim czasie inwestycja się zwróci?”. Naturalną konsekwencją tej najprostszej metody jest obliczenie prostej stopy zwrotu.

Wadą metody podstawowej stopy zwrotu jest to, że nie bierze ona pod uwagę utraty wartości pieniądza w czasie. Zakłada ona, że np. 100 zł za 10 lat będzie warte tyle samo, co dzisiaj – co nie jest prawdą (mamy przecież inflację). Wada ta powoduje, że przeprowadzona w ten sposób analiza – mimo że najprostsza – nie daje z reguły wystarczających informacji do podjęcia decyzji.
Wspomnianej wady pozbawione są bardziej złożone metody obliczania opłacalności inwestycji, wśród których do najważniejszych zaliczamy:

  • Bieżącą wartość netto (NPV – netto present value)
  • Wewnętrzną stopę zwrotu (IRR).

Bieżąca wartość netto (NPV)

W metodzie NPV wartość pieniądza (a konkretnie – wartość przepływów pieniężnych) ulega dyskontowaniu o założona stopę w stosunku rocznym. „Wartość bieżąca” to więc wartość, jaką dana kwota pieniędzy w przyszłości miałaby dzisiaj („np. 100 zł dochodu za X lat jest warte tyle, ile 80 zł dzisiaj”) Polega ona na skonfrontowaniu ze sobą z jednej strony wartości przepływów pieniężnych stanowiących przychody z rozpatrywanej inwestycji z przepływami stanowiącymi koszty. Różnica wartości bieżącej pomiędzy tymi przepływami to właśnie bieżącą wartość netto (NPV). Ta metoda analizy koncentruje się więc na faktycznych przepływach pieniądza (wydatkach i przychodach), w mniejszym stopniu opierając się na „wartości” samego majątku. Co istotne – koncentruje się ona na faktycznych przepływach pieniądza, a nie na np. wartości księgowego zysku.

Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)

Metoda oceny opłacalności inwestycji metodą wewnętrznej stopy zwrotu jest analogiczna do metody opartej na NPV. Jest to jak gdyby „prosta stopa zwrotu uwzględniająca utratę wartości pieniądza w czasie”. Metoda ta również opiera się na dyskontowaniu przyszłych przepływów pieniężnych, a jej wynikiem jest określona stopa zwrotu zrównująca wartość bieżącą przepływów dodatnich i ujemnych. Innymi słowy – jest to taka stopa zwrotu, dla której NPV danej inwestycji jest równe zero.

Obydwie opisane metody są podstawowymi metodami sporządzania analizy finansowej na potrzeby funduszy europejskich.